Το 73% των σχολικών κτηρίων της χώρας είναι πολύ ενεργοβόρο, όπως προκύπτει από τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα για κτήρια πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ.

Τα μεγάλα αποθέματα μη θερμομονωμένων σχολικών κτηρίων, που κατασκευάστηκαν πριν το 1980, (η εφαρμογή του κανονισμού θερμομόνωσης έγινε υποχρεωτική μετά το 1980) απαιτούν τεράστια ποσά ενέργειας για να ικανοποιήσουν τις νέες απαιτήσεις.
Ωστόσο, από το 2007 όλα τα νέα σχολεία του Οργανισμού Σχολικών Κτηρίων (ΟΣΚ ΑΕ) είναι «βιοκλιματικά» εξασφαλίζοντας βέλτιστες συνθήκες εσωτερικής θερμικής άνεσης με τη μικρότερη κατανάλωση ενέργειας.

Σκοπός του ενεργειακού σχεδιασμού των διδακτηρίων είναι η υλοποίηση ενός σύγχρονου μη ενεργοβόρου, φιλικού προς το περιβάλλον κτηρίου, το οποίο θα καλύπτει όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές ασφάλειας και θα εξασφαλίζει τελικά καλύτερες συνθήκες λειτουργίας των χώρων, ενώ παράλληλα θα λειτουργεί ως ζωντανό «εργαστήρι» περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Για κάθε σχολείο συντάσσεται τεχνοοικονομική μελέτης ενεργειακών κερδών και απόσβεσης των δαπανών.

Μέρος του βιοκλιματικού σχεδιασμού των σχολείων είναι πλέον τα ακόλουθα στοιχεία:

-Προστασία κελύφους.
-Θερμομόνωση (αποφυγή θερμογεφυρών, διπλοί υαλοπίνακες, κουφώματα κτλ).
-Χωροθέτηση κτηρίου – ηλιασμός.
-Μείωση των βόρειων και δυτικών ανοιγμάτων (ζώνες φύτευσης στον βορρά).
-Ηλιοπροστασία – σκιασμός ανοιγμάτων (μόνιμα εξωτερικά συστήματα-οριζόντια για νότιο προσανατολισμό και κατακόρυφα για τους ανατολικό και δυτικό, κινητά σκίαστρα, πέργκολες, κατάλληλη φύτευση κα).
-Φυτεμένα δώματα (όπου οι περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες επιτρέπουν την συντήρησή τους).
-Παθητικά ηλιακά συστήματα.
-Νότια ανοίγματα.
-Ηλιακοί χώροι (θερμοκήπια και αίθρια).

Στο πεδίο του παθητικού δροσισμού προβλέπονται τα εξής:

-Σκιασμός ανοιγμάτων (μόνιμα εξωτερικά σκίαστρα – οριζόντια για νότιο προσανατολισμό και κατακόρυφα για ανατολικό και δυτικό- κινητά σκίαστρα, πέργκολες, κατάλληλη βλάστηση).
-Φυσικός διαμπερής αερισμός.
-Φυσικός κατακόρυφος αερισμός (ηλιακή καμινάδα).
-Υβριδικός αερισμός (ανεμιστήρες οροφής).
-Εξάτμιση νερού (εξατμιστικός δροσισμός).
-Χρήση βλάστησης με κατάλληλα δένδρα.

Για τις αυλές και τους υπαίθριους χώρους των σχολείων λαμβάνονται υπόψη όλες οι παράμετροι άνεσης, αλλά και τα ειδικά μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία της περιοχής.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά περίπτωση:

-κατακόρυφα ή κεκλιμένα στοιχεία σκίασης (πετάσματα, θάμνοι, δένδρα κτλ) και οριζόντια σκίαστρα, όπως οι πέργκολες με ιδιαίτερη προσοχή για να μην εγκλωβίζεται και εμποδίζεται η ροή του αέρα.
-επιφάνειες τρεχούμενου νερού (π.χ. μικροί καταρράκτες, ρυάκια, λίμνες ή σιντριβάνια).
-ανοιχτά χρώματα που αποτρέπουν την υπερθέρμανση των επιφανειών και επικάλυψη με βλάστηση που εμποδίζει τις ανακλάσεις και συνεισφέρει στον δροσισμό.
-φυλλοβόλα δέντρα όταν επιθυμούμε σκίαση και δροσισμό το καλοκαίρι, αλλά και έκθεση στον ήλιο το χειμώνα.
-αειθαλή δέντρα, όταν επιθυμούμε τη δημιουργία φράγματος ήχου.
του Δημήτρη Διαμαντίδη